Goedemorgen! Afgelopen week weer mooie stappen met verschillende onderzoeken gemaakt (hierover later meer nieuws…) en weer een aantal nieuwe projecten in de steigers gezet. Ook aan een nieuw boek idee gewerkt rondom oplossingen voor de platformeconomie. We zijn erg goed in het benadrukken wat er fout gaat, dat de projecten die een positieve bijdrage leveren weinig aandacht krijgen. Het lijkt mij leuk om een stuk of 20 portretten te maken van initiatiefnemers die ieder op hun eigen manier een positief verschil willen maken. Ook letterlijk portretten: van iedere geïnterviewde maak ik dan zelf een bijzondere kunstige foto. Verwacht trouwens niet dat dit heel snel klaar zal zijn: als dit doorgaat gok ik begin 2024. Mijn agenda is best knus zal ik maar zeggen.
Ook deze week weer een paar stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!
Deliveroo stopt, maar de bezorgers gaan zelfstandig door: ‘Dít is vrijheid’
Nu Deliveroo weg gaat uit Nederland is dit een goede aanleiding om na te denken over een aantal onderzoeken en discussies rondom de situatie dat een platform een land verlaat.
In de nieuwsbrief waar ik het vertrek van Deliveroo analyseerde deed ik al een eerste oproep/voorzet: “Het zou ontzettend interessant zijn om in een samenwerking tussen de betrokken partijen en onafhankelijke onderzoekers om de 4.500 bezorgers die via het platform rijden in kaart te brengen en hen te volgen over een langere periode na het vertrek van Deliveroo. Dit zal enorm waardevolle inzichten geven op de vraag wat het alternatief is van dit type platformwerkers? Gaan zij er op vooruit, achteruit, of blijft het hetzelfde? Het ‘ontslaan’ van 4.500 bezorgers (een ontzettend heterogene groep werkenden) is een unieke gebeurtenis en aanleiding om een dergelijk onderzoek te starten. Dit zal enorm waardevolle inzichten opleveren en bijdragen aan het debat om de arbeidsmarkt. Ik daag iedereen die hier iets mee kan, wil of moet zich hier voor in te zetten.”
Een andere interessante vraag is wat er met het gat dat het platform na vertrek achterlaat gebeurt. Geeft dit ruimte voor nieuwe initiatieven? Of wordt deze ruimte ingenomen door bestaande spelers? Aanleiding van deze vraag is het artikel in De Volkskrant waarin een aantal koeriers de plannen prijsgeeft na vertrek van Deliveroo met een eigen, op lange termijn mogelijk zelfs coöperatieve, bezorgservice te komen. Een interessant idee waar in het verleden ook wat andere voorbeelden van te vinden zijn. Een bekend voorbeeld is Ride Austin: een taxi coöperatie die ontstond toen Uber en Lyft Austin (Texas) ontvluchtten na nieuwe regelgeving. Dat er weinig succesvolle voorbeelden (om eerlijk te zijn: ik ken er geen één), laat ook zien dat het een mooie gedachte is, maar ontzettend lastig succesvol uit te voeren is.
Dan een stap verder. In bovenstaand verhaal gaat het om reacties van platform gebruikers, maar is er niet nagedacht over de rol van het platform bij deze ‘exit’. Oftewel: kan een platform gebruikers faciliteren om het platform (deels) voort te zetten na vertrek? En juist hier is, ook in het geval van Deliveroo, ruimte voor een interessant experiment. Want wat als het platform deze mogelijke ‘exit’ in het design van het platform meeneemt en bij vertrek (om welke reden dan ook) een draaiboek heeft klaarliggen om de verzamelde resources (data, klantcontacten, mogelijk software, etc.) terug te geven aan hen die hier aan hebben bijgedragen. In mijn boek Platformrevolutie ga ik al in op deze zogenaamde ‘exit by design’ principes. Hier onder twee fragmenten:
“De Amerikaanse assistent professor Nathan Schneider is een grote fan van coöperatieve en bottom-up initiatieven. Hij publiceerde onder andere een blog met het concept ‘exit to community’. Waar start-ups en ondernemers doorgaans hun inspanningen in het bedrijf verzilveren met een beursgang of overname, stelt hij voor dat platformondernemers het bedrijf aan de gebruikers verkopen. Dit concept kreeg veel aandacht toen het in 2017 slecht ging met Twitter en Nathan een campagne #BuyTwitter lanceerde. Daarmee dwong hij het bedrijf een studie te doen naar (meer) democratisch eigenaarschap van het platform. Ik zie zelf veel mogelijkheden in een model met een ‘multi stakeholder buyout’. Wat ik nu vaak zie gebeuren, is dat tech ondernemers een succesvol product bouwen, vervolgens verveeld raken en hun bedrijf verkopen aan bijvoorbeeld Google om zo eenvoudig de continuïteit te borgen en de opgebouwde waarde voor henzelf en de medewerkers te kapitaliseren. Ik weet zeker oprichters gevoelig kunnen zijn voor de mogelijkheid dat verschillende stakeholders, mogelijk ook de overheid, het bedrijf overnemen.”
En:
“Nu het aantal platformen groeit en organisaties steeds vaker klant worden van platformen, is het nuttig om vanaf dag één na te denken over een exit scenario. Hoe is de continuïteit van de data en transacties geborgd op het moment dat het platform om welke reden dan ook stopt? Misschien voor jou als platformeigenaar niet het scenario waar je het eerst aan wilt denken, maar tegelijkertijd wel een unique selling point voor gebruikers. Zeker voor degenen die dat stukje extra zekerheid en professionaliteit weten te waarderen.”
Nu de vakbonden vast al met Deliveroo in gesprek zijn over het vertrek, zou het ontzettend interessant zijn om dit scenario verder te verkennen. Natuurlijk doe je dit liever pro-actief bij het design van het platform, maar het vertrek en de onderhandelingen die hierbij komen kijken zijn natuurlijk ook een goede aanleiding. Voor Deliveroo liggen er kansen om, zonder dat het echt pijn doet, de Nederlandse gebruikers tegemoet te komen voor de waarde die zij in het platform hebben gestopt en voor de vakbond is het een mogelijk interessant onderwerp om mee te nemen in de onderhandeling. Hier ligt dan, wat mij betreft, voor de vakbond ook een rol om deze hierna op te richten platform coöperatie te faciliteren en hiermee de werkenden echt van dienst te zijn. Ook omdat de succesvolle platform coöperaties die ik ken op een uitzondering na allemaal gesteund werden door vakbonden of andere sociale instituties. Dus ook voor een vakbond een waanzinnig experiment om zichzelf laagdrempelig opnieuw uit te vinden.
Hoe dit exact vorm te geven? Ik heb geen idee. Maar gelukkig hoef ik ook niet alle oplossingen in mijn eentje te bedenken 😉 Daarom ben ik voornemens om later dit jaar hier een workshop omheen te organiseren om met alle stakeholders hier over door te praten. Heb je interesse? Heb je ideeën? Reply dan op deze mail.
De Ondernemer | 10 tips voor een succesvolle crowdfunding
“Crowdfunding is veel meer dan alleen geld ophalen, zo schreef Niels Meijssen al in zijn vorige blog. Het is ook je ideale marketingkanaal, validatie voor je idee en het levert een trouwe achterban op. In deze blog deelt Meijssen tips voor het voeren van de campagne zelf. Dit zijn de lessen die hij met Moonback leerde door in 2020 en 2022 een crowdfunding te doen waarmee hij in totaal 4,3 miljoen euro ophaalde dankzij 3.590 investeringen.”
Mooi inkijkje in de succesvolle crowdfunding campagnes van Booking uitdager Moonback. Veel mensen denken dat crowdfunding een kwestie is van je plan op het platform zetten, achteroverhangen en wachten tot het geld binnenkomt, maar dat is natuurlijk grote onzin. Ik heb zelf 4 crowdfunding campagnes voor mijn projecten gedaan en in enkele honderden campagnes geïnvesteerd (om van te leren, zoals ook bij Moonback) en ik kan iedereen die iets wil leren van crowdfunding dit ook te doen.
De tips en lessen van Moonback:
- Reken op 4 tot 6 maanden doorlooptijd – een succesvolle campagne voorbereiden en uitvoeren kost tijd. Heel veel tijd.
- Ken de grootheden van je campagne – voor elke €100.000 aan funding hadden zij ongeveer 3.500 bezoekers nodig op de campagnepagina, wat resulteerde in zo’n 80 investeerders. Hiermee lag de gemiddelde conversie op 3% en de gemiddelde investering op €1.250.
- Deze vuistregel helpt je doelbedrag bepalen – middels een enquete onder de abonnees van de nieuwsbrief werd gepolst wie voor hoeveel wilde investeren. Volgens Moonback moet 30% van de funding uit het eigen netwerk komen.
- Werk met tussendoelen – leg duidelijk uit waar je het geld voor nodig hebt en communiceer successen.
- Goede content is geld waard – Investeer in goede design en content, dat helpt mee in het creëren van vertrouwen.
- Schreeuw het niét direct van de daken – of zoals ik het altijd zeg: niemand wil dansen op een lege dansvloer.
- De crux zit in het midden – De moeilijkste fase van de campagne is nadat je een vliegende start hebt gemaakt dankzij je bestaande achterban.
- Hou vol, de campagne volgt een s-curve – Hou vol…
- Een beller is effectiever – Persoonlijk contact is belangrijk.
- De campagne is slechts het begin – Blijf ook na de campagne communiceren en een crowdfundingcampagne is natuurlijk pas succesvol wanneer de doelen zijn bereikt en de investeerders hun rendement hebben ontvangen.
Adviescommissie kritisch over Europese ontwerprichtlijn platformwerk – ZiPconomy
“Een belangrijk Europees comité is kritisch op de Europese ontwerprichtlijn voor platformwerk. De adviescommissie vreest dat de richtlijn geen recht doet aan snelle ontwikkelingen in de digitale markt en criteria te snel achterhaald raken.”
Voor mij niet echt een verrassing en ik heb vaak het gevoel dat degenen die het debat hier over voeren er ook niet echt in geloven dat dit gaat werken. Wat ik vooral zonde vind is dat de richtlijn het rechtsvermoeden combineert met de oplossingen rondom transparantie van algoritmes. Juist omdat ik in die tweede ontzettend veel waarde zie. En ik denk dat die eerste redelijk kansarm is, aangezien het een pleister op een breder debat is en hierdoor eenvoudig is om te omzeilen.
“Je wordt sneller aangenomen met een skillspaspoort”
In mijn onderzoek in 2021 naar de portabiliteit van reputatiedata heb ik ook veel gekeken naar skillspaspoorten. Portabiliteit en dit soort paspoorten hebben een vergelijkbaar probleem: het wordt snel complex, waardoor het lastig van de grond komt. Interessant dus om te zien dat uitzendplatform YouBahn een eigen skillspaspoort heeft geïntroduceerd:
“Alle flexwerkers bij Youbahn begonnen met een blanco paspoort, waarin ze zelf hun diploma’s en werkervaring uploadden. Vervolgens startte het gedeelte met de skills. Als iemand heeft gewerkt bij een opdrachtgever, beoordeelt de werkgever de flexwerker op soft skills en een sterrenrating. Daarbij kunnen ze kiezen uit een vast palet van skills, zodat de skillsset uniform blijft. En andersom: de flexwerker beoordeelt ook de opdrachtgever. Wel krijgt een serveerster een andere skillsset ter beoordeling dan een logistiek medewerker. Naast de sterrenrating kan de opdrachtgever een begeleidende tekst schrijven. “Daar maken we een woordcloud van, dat maakt het skillspaspoort persoonlijker”, zegt Huininga.
Een opdrachtgever kan binnen de aanmeldingen zoeken op skills. “Zo kan een serveerster die klantvriendelijk is, ook worden gekozen als hotelreceptionist”, zegt Huininga. Werkgevers worden zo geholpen om mensen te kiezen die in eerste instantie niet lijken te matchen op basis van werkervaring, maar wel op basis van vaardigheden. In de strijd om personeel een handige tool. “Ik hoop hiermee Nederland wakker te schudden en aan te tonen dat je op basis van competenties en motivatie de juiste mensen kunt werven”, aldus Huininga. De opdrachtgevers bij Youbahn zijn in ieder geval enthousiast.”
Een mooi initiatief. Waarbij het natuurlijk niet meer dan logisch is dat de werkende dit paspoort ook mee kan nemen naar andere werk- en opdrachtgevers.
Gender pay gaps far worse for women in the gig economy, says study | World Economic Forum
“Women working in the fast-growing gig economy are being paid far less than men, according to a study of freelance workers in the US.”
Een aantal punten uit dit rapport:
- The gender pay gap is far worse for women who freelance than for those in full-time employment, a US study shows.
- Men working in some sectors of the gig economy charge an average of 48% more than women.
- Accounting and consulting is the sector with the widest pay gap for freelancers.
- Unequal pay contributes to gender disparities which will take 132 years to address at the current rate of progress, says World Economic Forum’s Global Gender Gap Report report.
In 2023 zal ik met het team van de Wageindicator Foundation een online webinar over dit onderwerp organiseren. Stay tuned…
Award
Ik ben altijd wat sceptisch over prijzen. Als ik ergens voor wordt genomineerd is mijn eerste vraag dan ook altijd: hoe serieus is deze award? In dit geval behoorlijk serieus en iets waar ik trots op mag zijn.
Het paper “Online labor platforms versus temp agencies: what are the differences?”, welke ik samen met Jeroen Meijerink van de Universiteit Twente schreef, heeft de ‘Outstanding Paper Award’ gewonnen. In dit paper omschrijven we de verschillen tussen uitzendbureaus en platformen en uitzend- en freelanceplatformen.
Het paper is hier (open access) te downloaden en op ZiPconomy hebben we een (heel) uitgebreide blog over dit onderzoek gepubliceerd.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.
