Goedemorgen! Vorige week was er een weekje geen nieuwsbrief, simpelweg omdat die week weinig relevant nieuws was verschenen. Gelukkig was dat afgelopen week wel anders en daarom weer een editie (de 295ste!) van mijn wekelijkse nieuwsbrief.
De afgelopen twee weken naast mijn onderzoeken en andere activiteiten weer ‘live’ kennis mogen delen voor o.a. deelnemers van de UvA-Academy over de toekomst van werk en een gastcollege bij de Universiteit Twente. Fijn dat het weer kan.
Daarnaast de prijsuitreiking van de Emerce Dutch Innovation Awards (DIA) in de Beurs van Berlage bijgewoond. KlusCV was genomineerd in de categorie data. Helaas hebben we de nominatie niet kunnen verzilveren in een award, maar terugkijkend naar de avond moet ik toch echt wel bekennen dat het ontzettend tof is dat een case met minimaal budget, uitblinkend in eenvoud, toffe stakeholders en vanuit een unieke samenwerking en maximale impact een plek tussen al die grote dure merken heeft weten te bemachtigen. Ik ben nooit zo goed in terugkijken naar / erkennen van eigen successen en hier trots op zijn, maar in dit geval moet zelfs de nuchtere ik bekennen erg trots te zijn. Zeker omdat het onderwerp nu ook echt op de politieke agenda staat (volgende week meer hier over).
Dan weer over op de orde van de dag 😉 In deze editie weer 5 mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar en ook twee stukken uit de media waar ik zelf een rol(letje) in speelde gedeeld. Fijne week!
The Platform Navigator – Bosch IoT Lab
Voor het uitdenken van een platform strategie wordt nog vaak het bekende Business Model Canvas gebruikt. Dit is een mooie methode om jezelf te dwingen om aan alle mogelijke stakeholders te denken in het uitdenken van een propositie, maar het is ook een beperkt model voor het uitdenken van platformen. Zo hebben platformen immers twee klanten: vraag en aanbod en zijn er bij platformen meer samenwerkingen mogelijk dat in het traditionele canvas passen. Een meer op platformen toegesneden canvas is de ‘Platform Design Toolkit‘. Het nadeel van deze methode is dat het een behoorlijke verzameling aan canvassen is en het, in mijn ervaring, behoorlijk wat verdieping vraagt om de canvassen te gebruiken. Iets té uitgebreid dus.
Via mijn werkzaamheden bij de Haagse Hogeschool, we zijn bezig om een minor Platformeconomie op te zetten, én via een postvan Marco Derksen kwam ik in aanraking met een derde methode / variant: ‘The Platform Navigator’. “Door de belangrijkste literatuur en meer dan 150 cases te bestuderen, hebben Felix Wortmann, Sven Jung, Wolfgang Bronner en Oliver Gassmann vanuit Bosch en de universiteit van St. Gallen 88 patronen geïdentificeerd in vijf fasen om platform business modellen te ontwerpen en te implementeren.
Het recent gelanceerde rapport ‘The platform navigator: 88 patterns to design and implement platform business models‘ (pdf) biedt naast de platform navigator een platform canvas (pdf) dat kan worden gebruikt bij het vormgeven en implementeren van een platform.”
Ik zie de Navigator als een handige en complete tool om jezelf te dwingen de juiste vragen te stellen bij het uitwerken van een platform idee. Het bijbehorende YouTube kanaal neemt je overzichtelijk mee in de verschillende stappen:
- Ideate
- Design
- Monetize
- Scale
- Manage
Mocht je een platform idee verder willen uitwerken is dit dus een prima en laagdrempelige manier om je door het proces van concreet maken van het idee te leiden.
Is de Navigator perfect? Zeker niet. Zo is het volstrekt onduidelijk hoe de input van de 150 cases is meegenomen in het design van de Navigator en de bijbehorende 88 patronen. Wanneer je de PDF leest dan lijkt het ook meer dat eerst het rapport is geschreven en achteraf is gekeken welke (algemene) literatuur hier bij past als bronvermelding. Dat de bronvermelding is op gezet als ‘Literature and further reading‘ zegt wat mij betreft genoeg.
Is dit erg? Voor 99% van de gevallen niet en het blijft een prima algemene tool voor platform design. Let wel op: het gaat met deze Navigator vooral om ‘solo’ en ‘from scratch’ platformen. Niet in hoe je een bestaande organisatie transformeert naar een platform organisatie. Dit is natuurlijk ook een stuk lastiger te vangen in een ‘algemeen’ model, maar het zou goed zijn wanneer iemand hier een keer serieus tijd in gaat steken. Mijn agenda zit behoorlijk vol, dus wie interesse heeft: laat het weten!
Nieuw sociaal netwerk uit Nederland wil alternatief bieden voor ‘plundernetwerken’ | NU.nl
“Begin volgend jaar verschijnt PubHubs, een nieuw sociaal netwerk van Nederlandse bodem waar gelijkgestemden elkaar kunnen vinden. De oprichters maken er een belangrijk punt van dat gegevens van gebruikers nooit verzameld worden. “Wij worden geen plundernetwerk”, zegt Bart Jacobs, bedenker van PubHubs en hoogleraar Computerbeveiliging in Nijmegen.”
Een mooi initiatief en ook een heel goede manier om ervaring op te doen hoe een ‘eerlijk’ platform met respect voor privacy, publieke waarden en democratische legitimiteit er uit zou moeten zien. Want hoewel het heel makkelijk is om te roepen wat er allemaal mis is met de huidige generatie social media platformen, is het juist interessant om te verkennen wat dan wél werkt. En volgens mij kan dit project daar heel goed aan bijdragen.
Smiler comes up with a different kind of gig economy for event and venue photographers – TechCrunch
Wanneer het gaat over platformwerk, dan wordt er voornamelijk gesproken over bezorging, taxi, dienstverlening aan huis of to-business platformen voor horeca, logistiek en retail. Daarom is het goed en leuk dat er ook af en toe een heel ander soort casus voorbijkomt. Afgelopen week was dit het internationale platform van Nederlandse bodem Smiler:
“Freelance photographers can simply use the platform to roam around events, selling event photography formally attached to the venue and allowing customers to buy photos there or later online.
Launched in May 2021, Smiler is an on-the-spot photography marketplace used by freelance, professional and enthusiast photographers. They show the customer a QR code to connect them to the photos. Customers are then matched with their photoshoot, which they can then review and purchase.
It means any photographer can then trade at a large number of public locations around the world, or at one of Smiler’s partner venues. It now has more than 9,000 photographers on its books.”
Wat mij interesseert in dit platform is dat je geen professionele fotograaf hoeft te zijn om via dit platform aan de slag te kunnen gaan. Ik ben dan ook heel benieuwd welk deel van de fotografen het platform als opstapje naar een (meer) professionele carrière als fotograaf gebruiken. Voor een platform als deze zou het natuurlijk voor de platformwerkers heel interessant kunnen zijn om hun portfolio, inclusief klantreviews, te kunnen downloaden. Dat zou via een standaard als KlusCV kunnen, of via een eigen standaard.
How has the rideshare fuel surcharge actually worked out for drivers?
Platformen bedienen markten waar de verschillende zijden van het platform gefragmenteerd zijn. Dit geeft platformen een grote machtspositie. Een manier om hier meer balans in te krijgen is door een van de zijden te laten organiseren. Dit is ook een van de redenen dat ik veel naar coöperatieve oplossingen kijk.
Een mooi voorbeeld hierin is Driver’s Seat Cooperative: een coöperatie van taxi chauffeurs. Zij verzamelen data van de chauffeurs en maken daar analyses van om hen inzicht te geven en beter geïnformeerde keuzes te laten maken.
In dit voorbeeld gaat het over het verzamelen en analyseren van data met betrekking tot de brandstof toeslagen die chauffeurs hebben ontvangen: “Rideshare and delivery drivers were among the first to feel it when gas prices started skyrocketing earlier this year. Uber and Lyft responded with a per trip fuel surcharge of $0.45 to $0.55 and said they’d test it for 60 days. Exactly how has this surcharge been working?”
Een initiatief als  Driver’s Seat Cooperative laat zien hoe je waarde kunt creëren voor werkenden door te organiseren. Een soort van data vakbond dus. Dit soort initiatieven zou je mogen verwachten van traditionele vakbonden, maar dat heb ik nog niet gezien. En dat is hartstikke zonde. Ook vakbonden zouden platformen en technologie moeten gebruiken om zichzelf opnieuw uit te vinden. En dat is als het aan mij ligt niet iets vrijblijvends: het is een verantwoordelijkheid die zij vanuit de positie die de bonden hebben (wees eerlijk: ook daar valt iets te zeggen over marktmacht) zouden moeten nemen.
16 digitale merken die 1.000 gerechten per dag bereiden vanuit een keuken
Kort en interessant inkijkje in de productiekeukens van de toekomst. Keukens waar bestaande, maar ook vooral virtuele restaurants die alleen bezorging doen en geen fysieke locaties hebben, vanuit werken. Ik ben benieuwd in hoeverre dit in Nederland groot gaat worden, maar de gedachte achter deze productie keukens en virtuele merken, die op alle vlakken veel efficiënter en goedkoper kunnen produceren dan een normaal restaurant, is ontzettend logisch.
Uitreiking Dutch Interactive Awards
In de media
Kaf van het koren gescheiden in Flitsbezorg-land | NPO Radio 1
Te gast bij Radio1. “Binnen tien minuten je boodschappen thuis afgeleverd krijgen. Snelheid en gemak staan bij flitsbezorging voorop. Lange tijd leek het fenomeen de wind in de zeilen te hebben. Maar deze week werd bekend dat flitsbezorgers Getir en Gorillas voor het eerst mensen moeten ontslaan. Zo’n vijfduizend medewerkers staan op straat.”
Van kleren verkopen tot seksuele intimidatie op Vinted: ‘Mag ik een gedragen bikinibroekje van je kopen?’ | bd.nl
‘Wat is je borstomvang?’ Dit is een van de vele vragen die de 23-jarige Celine uit Brabant krijgt op Vinted. Hier blijft het niet bij. ‘Ik wil dat je op mijn gezicht komt zitten’ en ‘ik betaal je 50 euro als je gebruikt ondergoed opstuurt dat sterk ruikt’. Dit zijn een paar berichten waar de 26-jarige Andreea uit Maastricht mee te maken krijgt.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie – Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.
