Goedemorgen! Deze laatste nieuwsbrief voor mijn vakantie schrijf ik in het (3 uur vertraagde) vliegtuig vanuit Londen na een heel interessant tweedaags congres over platform coöperaties. Check mijn bevindingen via mijn Twitter timeline. Op het moment dat je deze nieuwsbrief ontvangt zit ik (als het goed is) met vriendin en kinderen op de camping in Frankrijk. Dit jaar voor het eerst in 8 jaar zonder laptop. De wereld draait ook wel zonder mij door. Echt vakantie dus.
In deze laatste editie, de volgende editie valt op 27 augustus op je digitale deurmat, heb ik weer 5 mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn commentaar. Als kijkvoer heb ik nog twee nieuwe eigen video’s toegevoegd. Voor de thuisblijvers: houdt het Reformatorisch Dagblad van 10 augustus in de gaten, daar heb ik in een interview een heel verhaal mogen doen over de opkomst van de platformeconomie. Tot over 3 weken!
Wet DBA: Deliveroo wint rechtszaak van ZZP rider. – Charlotte’s Law & Fine Prints
Vorige week maandag was de langverwachte uitspraak in de rechtzaak waarbij Deliveroo koerier Sytze zijn werkgever (of beter gezegd: niet zijn werkgever) aanklaagde vanwege het gegeven dat hij zich gedwongen voelde om als ZZP’er voor het platform te moeten werken. Zijn eis: erken dat ik een werknemer ben en neem de koeriers weer in dienst.
Hoewel dit om een specifieke case gaat, werd de zaak door veel partijen, zowel platformen, politiek als vakbonden, gevolgd. Ik deed op de ochtend van de uitspraak via Twitter de voorspelling dat de rechter geen uitspraak zou doen die dag, aangezien de zaak toch ingewikkeld is en aangezien de rechter geen toegang heeft tot de data en algoritmes van het platform deze ook geen goede inzicht heeft op de exacte relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Mijn voorspelling kwam niet geheel uit De rechter bepaalde dat Deliveroo zich aan de wet houdt door deze fietskoerier als ZZP’er voor zich te laten werken. In dit artikel zet Charlotte (volgtip!) de feiten van de uitspraak en zaak heel helder en zonder agenda neer.
De vakbonden en politiek, en dan in het bijzonder de PvdA die een crowdfunding campagne heeft georganiseerd om de kosten van de rechtzaak voor Sytze te kunnen betalen, reageerden geschokt. Tweede Kamerlid Gijs van Dijk reageerde in het NRC als volgt: “Het was David tegen Goliath en helaas is de eerste slag voor Goliath.”. Maar de waarheid is dat het misschien wel andersom was, want FNV is met 1.700 medewerkers in deze zaak toch echt een slagje meer Goliath dan het relatief kleine Deliveroo.
Is de zaak daarmee nu af? Voor Sytze misschien wel. Maar deze uitspraak is zeker nog niet het einde van de discussie over de status van werknemers die via een platform werken. Hierop meldt het NRC het volgende:
“De rechter noemde nog wel de maatschappelijke discussie over de veranderende arbeidsverhouding in de zogenoemde ‘platformeconomie’. Als die „ongewenst worden geacht”, is het aan de politiek om de wet te veranderen.”
En daarmee is mijn voorspelling toch uitgekomen. De rechter heeft (in deze zaak) bepaald dat deze eigenlijk weinig kan zeggen over deze zaak en kijkend naar hoe de regels nu zijn eigenlijk alleen kan oordelen dat Deliveroo niets fout. En legt de bal terug bij de politiek om een meer fundamentele discussie te voeren.
Noot: intussen heeft Deliveroo in een open brief van de founder de nodige ideeën op tafel gelegd om de werkomstandigheden van de koeriers aanzienlijk te verbeteren. Uiteraard met behoud van de freelance relatie.
Uber’s e-bikes are cannibalizing rides from Uber’s cars
Deze week kwam een opmerkelijk bericht over Uber voorbij: “Uber is disrupting itself – and the company says it couldn’t be happier about it”. Breaking nieuws zou je zeggen, maar dat valt mee wanneer je de volgende passage leest:
“Six months after jumping into the bikesharing game, Uber has made a fascinating discovery: New riders taking a spin on its red Jump electric bikes in San Francisco are more likely to continue riding the bikes instead of hopping in one of its ubiquitous cars.”
Het word disruptive is gelijk weer tien punten in waarde gedaald ;-). Voor ons Nederlanders is dit nieuws niet meer dan logisch, zeker wanneer je weet hoe vol de wegen in San Francisco met stilstaande auto’s staan.
Daarnaast past dit nieuws ook goed in de toekomstplannen van het bedrijf: het wil dé ‘entry app’ worden voor alles wat met (on demand) mobiliteit te maken heeft.
Enerzijds is dat logisch, aangezien de positie van Uber met het huidige zwakke netwerkeffect behoorlijk zwak is. Zie ook deze video. Veel chauffeurs hebben meerdere apps tegelijkertijd openstaan en zijn niet merk trouw. Dat maakt Uber, hoewel ze natuurlijk een indrukwekkend merk en markt hebben opgebouwd kwetsbaar.
Anderzijds komt er ook vanuit steeds meer hoeken vragen of de groei van ‘ride hailing apps’ als Uber en Lyft maatschappelijk wel gewenst is.
Eerste stuk dat hierover verscheen is het bericht dat New York overweegt stappen te nemen om na een explosieve groei van het aantal taxi’s die via een app te bestellen zijn (en die dus buiten het vergunning systeem vallen) een halt toe te roepen.
“It is the second attempt by New York City — Uber’s largest United States market — to cap the company’s vehicles after a failed effort by Mr. de Blasio in 2015. Since then, the number of for-hire vehicles in the city has surged, rising to more than 100,000 vehicles, from about 63,000 in 2015, according to the city.
Mr. de Blasio, Mr. Johnson and other elected officials have raised concerns about the decimation of the once-thriving taxi industry and the increasing gridlock on city streets. “Er wordt dus niet alleen maar een maximaal aantal auto’s gedacht, maar ook aan andere manieren gekeken: “city officials could also set standards for how often a vehicle must be occupied by a passenger, to reduce the time spent driving around the city while empty.”
Tweede stuk gaat over de vraag van wie de Uber taxi nu concurrent is. Uber meldt zelf vaak dat het de ambitie heeft om de ‘private car’ van mensen te vervangen. De praktijk is helaas anders:
“Ride-hail services are more likely to be undermining mass transit than helping it, by providing a convenient option for travelers who otherwise might have taken the subway. And the companies’ heavily promoted pooled rides are not, in fact, cutting the number of miles that people travel in cars, but adding to them.
About 60% of ride-hail company users “in large, dense cities would have taken public transportation, walked, biked or not made the trip” if those services had not been available, writes transportation consultant Bruce Schaller in “The New Automobility: Lyft, Uber and the Future of American Cities.” The other 40% of users would have taken their own car or a taxi.”
Dit soort onderzoeken zal steden munitie geven om maatregelen te nemen tegen deze services die popular zijn bij haar inwoners. En zorgen er voor dat Uber ook echt verder moet gaan kijken dan alleen het vervoer van mensen in een auto.
Samenwerking Hi,hi Guide en Ctrip – Emerce
Waar ik in de editie van vorige week de investering van Booking.com in Didi onder de aandacht bracht, is er deze week weer een leuk bericht te delen over de samenwerking binnen de reisbranche. Wederom een Nederlands platform, maar dan van een heel ander formaat dan Google, gaat een samenwerking aan met een Chinese partij:
“Hi,hi Guide gaat samenwerken met Ctrip, de grootste online reisagent van China. De Nederlandse startup brengt via het platform van Ctrip Chinese reizigers in contact met lokale gidsen in tien grote Europese steden.”
Mooi om te zien dat ook Nederlandse platform startups het voor elkaar krijgen om buiten onze landsgrenzen een verschil te maken.
iemand.nl Zakelijk nu ook beschikbaar in de regio Gouda!
Wanneer we het hebben over platformen die individuele schoonmakers aan particulieren koppelen, dan spreken we eigenlijk alleen over Helpling. Onlangs kwam ik tijdens een bijeenkomst van ATR Regeldruk, ik zit in een begeleidingscommissie bij een onderzoek naar of platformen kunnen bijdragen voor het verlagen van de regeldruk, de mensen van het platform iemand.nl tegen. Iemand.nl is in 2016 opgericht en doet eigenlijk exact wat Helpling ook doet. En dat al in, naar eigen zegge, 40 steden in Nederland.
Er zijn twee dingen die dit platform in mijn ogen interessant maakt. Even los van het gegeven dat het goed is om in de discussie alle relevante partijen in de markt mee te nemen.
Ten eerste dat het platform twee varianten heeft. Een variant als Helpling waarbij individuele schoonmakers onder de wet Dienstverlening aan Huis aan particuliere klanten worden gekoppeld. De tweede variant onder de vlag van Iemand.nl is een zakelijke variant. Met deze variant kunnen bedrijven (ook eenpitters) individuele schoonmakers als ZZP’er inhuren. Tegen een (iets) hoger tarief. Iemand.nl is daarmee een van de weinige spelers die zowel de particuliere als de zakelijke markt bedient.
Tweede interessante bevinding is dat het platform onderdeel is van een grotere organisatie: “ADG dienstengroep is met haar elf groepsmaatschappijen actief in de sectoren Schoonmaak & Facility Management, Zorg & Welzijn en Personeelsdiensten. De bedrijven zijn: HEYDAY Facility Management, Asito, Gul, iemand.nl, Persoonality, Reparaad, Timing, TSN Zorg en Welzijn, Youbahn, Zorgwerk en Zorg Diensten Groep.” In een wereld die voornamelijk wordt gedomineerd door platformen die ‘van scratch’ als start-up worden gelanceerd is een initiatief die vanuit een bestaande organisatie wordt opgericht een mooie afwisseling.
Google, Facebook, Microsoft, and Twitter partner for ambitious new data project – The Verge
Today, Google, Facebook, Microsoft, and Twitter joined to announce a new standards initiative called the Data Transfer Project, designed as a new way to move data between platforms.
In de categorie: hoe kom je er op?
Vanaf nu voor iedereen een privézwembad – De Limburger
Om deze editie met een vakantiegevoel af te sluiten, hier een bericht (via Blende) over een nieuw platform in wording: Pooloha. Via dit platform kunnen eigenaren van privé zwembaden en exclusieve hotels die nog lege bedjes rondom hun zwembad over hebben hun ‘onbenutte capaciteit’ verhuren aan andere geïnteresseerden.
Is hier markt voor? Ik heb geen idee, maar echt serieus neem ik het idee niet. Momenteel doen de oprichters een crowdfunding campagne op Kickstarter om hun startkapitaal op te halen. Een discutabele (dat is de politiek correcte vertaling van ‘dom’) keuze. Kickstarter is wel het laatste platform dat geschikt is voor een dergelijk project. We gaan het meemaken…
Eigen publicaties
Up&Go: Facilitating local worker cleaning coops with a shared platform – YouTube
In Londen interviewde ik afgelopen vrijdag een van de initiatiefnemers van het platform Up&Go. Dit coöperatieve platform dat in New York actief is, biedt werknemers coöperaties die actief zijn in schoonmaak voor particulieren een digitale infrastructuur (een platform) om hun werk te organiseren. En ondersteunt hen in de marketing. De resultaten zijn erg positief. In deze video ga ik in op het verhaal achter Up&Go, de motivaties, de uitdagingen, de aannames vs de realiteit en meer. Up&Go is een van mijn favoriete platform coöperaties. Zeker de moeite van het bekijken waard.
Building a cooperative alternative to the commercial local food delivery platforms – YouTube
Een aantal weken geleden interviewde ik Antoine Struelens, mede-oprichter van het Brusselse Molenbike. Molenbike is een coöperatie (in wording) van fietskoeriers die zich aan wil sluiten bij het meta platform CoopCycle. Om zo met een coöperatieve infrastructuur een tegenwicht te kunnen bieden tegen de grote platformen als Deliveroo die daar nu de markt domineren.
In de media
27 juli – Audio Airbnb by CrowdExpedition | SoundCloud
Afgelopen week maakte Airbnb bekend dat zij een reclame campagne in Amsterdam starten om het sentiment rondom het merk een positieve boost te geven. BNR maakte een audio item voor het programma ‘Spitsuur’ of dit een juiste keuze was. Vanuit Londen deed ik een bijdrage.
Contact
Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail ([email protected]) of telefoon (06-50244596).
