Het was weer een mooie week met een interessante avond over Platformarbeid bij Stibbe in Amsterdam (met een jurist als discussieleider, dat zou iedereen moeten doen) en een optreden bij BNR Nieuwsradio rondom Airbnb in Amsterdam en andere platform perikelen. Ook deze week weer 5 mooie stukken gevonden en van mijn, soms wat kritische, duiding voorzien. Mooie week!

Platformeconomie top 5

Weer een maatregel tegen Airbnb, heeft dat zin? | NOS

Short stay verhuur via platformen als Airbnb ligt onder uur in Amsterdam. Waar veel partijen pleiten voor het terugschroeven van het aantal dagen dat je jouw huis mag verhuren van 60 naar 30 dagen per jaar, gooit de PvdA (de partij die jaren lang toerisme in Amsterdam heeft gepromoot) de knuppel in het hoenderhoek door te pleitten voor een algemeen verbod. De verkiezingen komen er weer aan….

Hoewel de juristen denken dat een verbod niet mogelijk is, lees ook dit goede stuk in Trouw, denk ik dat het geen goede stap is om dit soort activiteiten in zijn geheel te verbieden. Een argument: ‘helemaal verbieden is makkelijker dan 30 dagen handhaven’. Naast dat ik dit betwijfel, mag in mijn ogen ‘makkelijker’ nooit een aanleiding zijn.

Nu verbieden (ik ben trouwens wel voor een proefprocesje, er mengen zich de laatste tijd wel erg veel amateur juristen met een agenda in discussies over platformen) zou ook zonde zijn. Amsterdam is al sinds December 2014 bezig met leren hoe met deze ontwikkeling om te gaan en begint met het invoeren van de meldplicht en de samenwerking met Booking.com nu eindelijk grip te krijgen op de vakantieverhuur. Het moment dat je grip hebt (en nee, we zijn er nog niet), dan kun je dit ook in gaan zetten om de ontwikkeling te gaan sturen. Van volgen naar leiden. En, zoals in dit stuk ook staat vermeld, kun je deze vorm van accomodaties ook gebruiken om meer spreiding van toeristen in de stad te krijgen. Daarnaast klinkt verbieden wel mooi, maar ook dit moet worden gehandhaafd.

Te vaak wordt er in de discussie in de platformeconomie, ook wanneer het om arbeid gaat via platformen, het argument gebruikt dat het voor de gebruikers, de demand kant, alleen om het geld gaat. Daarbij wordt voorbij gegaan aan de oplossing die het platform biedt waar simpelweg markt voor is. Toen ik twee weken geleden in New York was heb ik bewust niet voor een hotelkamer gekozen. Ik moet er niet aan denken om 7 dagen een hotelkamer als uitvalsbasis te hebben. Dankzij mijn Airbnb had ik een ’thuis’ in New York. Dat de accommodatie iets goedkoper was, dat was eigenlijk maar een bijzaak. En dat is nu weer iets waar de gevestigde orde iets van zou moeten leren.

Deeleconomie heeft behoefte aan een wettelijk kader – Finance – Trends.be

“Ondernemers die van een deelplatform een business willen maken, hebben nog een paar juridische katten te geselen. Er zijn niet enkel fiscale en arbeidsrechtelijke problemen, ook de zoektocht naar een gepaste verzekering is een lastige opgave.”

Hoewel je vaak hoort dat regels beperken, hebben regels en een wettelijk kader ook één groot voordeel: ze scheppen duidelijkheid.

In dit stuk wordt in het eerste deel ingegaan op de roep om duidelijke regels bij onze zuiderburen en daarna wordt gesproken over hoe lastig het is om een goede verzekering voor jouw platform te vinden.

Undercover bij Amazon: uitgeput personeel slaapt op de werkvloer | NOS

“Journalist Alan Selby, een ‘superfitte marathonloper’, trof op de werkvloer slapende collega’s aan, uitgeput personeel moest vanwege de zware werkdruk en de lange werkdagen naar het ziekenhuis. En het aantal pakketjes dat iemand per uur moest verwerken was “onmogelijk” te halen.

Amazon zegt in een reactie tegen de krant dat het een “veilige en positieve werkomgeving biedt, met marktconforme salarissen en voordelen vanaf dag een”.

Grote platform bedrijven zijn net…. bedrijven. Hoewel er vaak met eel respect over de technologische componenten en de exponentiële groeicurves van dit soort platformen wordt gesproken, is intussen ook wel duidelijk dat ook dit soort bedrijven (en misschien wel: juist dit soort bedrijven) geen heilige boontjes zijn. Een greep uit de berichtgeving deze week:

1. De arbeid omstandigheden bij Amazon in de ‘warehouses’ zijn beroerd. En niet zo’n beetje ook;
2. Door een ‘procesfout’ bij Uber konden in Colorado chauffeurs met een crimineel verleden en chauffeurs zonder rijbewijs de weg op;
3. Uber betaalde in 2016 100.000dollar aan hackers die de gegevens van 57 miljoen klanten hadden gestolen om de data te verwijderen en te zwijgen over de hack.

Wat ik interessant/opmerkelijk vindt is dat op het moment dat er een ‘fout’ wordt geconstateerd de reactie over het algemeen altijs is: ‘dat is heel vervelend, wij herkennen ons niet in de problemen en als er iets mis gaat zorgen wij er voor dat het opgelost wordt en het niet meer zal gebeuren’. De vrijblijvendheid druipt daar vanaf en het is dan ook goed dat de autoriteiten onderzoeken hebben ingesteld.

Amazon’s Last Mile

“Over the last couple decades, Amazon has built out an extensive shopping service, making it second nature to order an item and expect it on your doorstep in a couple days. But how many customers know that their deliveries are arriving courtesy of a controversial, Uber-like program called Amazon Flex?

When news of Amazon Flex first bubbled up just over two years ago, Ben Sachs highlighted two concerns: one, the Flex workers are classified as independent contractors yet are subject to close monitoring; and two, Amazon was perpetuating the idea that being a contractor leads to a “flexibility” that being an employee mythically does not allow. He ultimately noted that this was a “development worth watching.”

De discussie of platformwerkers wel of geen werknemer zijn heeft er een nieuwe interessante case bij: Amazon Flex.

“Flex drivers sign up for a “block,” show up to the facility to retrieve their packages, and use the Flex app to follow a suggested route.”

Waar Uber alleen met prijs vraag en aanbod kan sturen, valt het mij op dat ik steeds meer platformen zie die hun ‘supply’ workers laat inschrijven voor diensten. Deliveroo doet dit ook. En als je een meer gewaardeerde koerier bent, dan krijg je voorrang. Bijzonder bij Amazon is ook dat je een ‘suggested’ route krijgt. Wat dat betreft weinig flexibiliteit. Je kunt waarschijnlijk ook geen pakketjes weigeren.

Over flexibiliteit gesproken: ik kom er steeds meer achter dat de flexibiliteit waar platformen mee schermen maar heel relatief is. Zo is 70% van de bestellingen bij Foodora in Nederland op vrijdag, zaterdag en zondag. Voornamelijk in de avonden.

Ook valt het mij steeds meer op hoeveel platformen schermen met ‘extra inkomsten’ Ik snap dat wel: als je dat platform gebruikt voor al je inkomsten, dan zal de discussie over de houdbaarheid van het model alleen maar heftiger worden.

Inside the Revolution at Etsy – The New York Times

Etsy, een marktplaats waar mensen hun zelfgemaakte items kunnen verkopen, heeft een heftige periode achter de rug. Het bedrijf begon als een enorm visie gedreven organisatie, mannen kregen bijvoorbeeld ook 6 maanden zwangerschapsverlof, maar na de beursgang kwam er van buiten de roep om een snellere groei, een gezondere bedrijfsvoering en meer sales.

In deze blog wordt dit proces uitvoerig in beeld gebracht. De enige vraag die nog staat is: is het proces zoals het is gegaan erg? En had Etsy het overleefd, wanneer er geen mes in de kosten was gegaan en de touwtjes strak waren getrokken. Ik denk dat dit een bijzonder interessante discussie zal opleveren over hoe je een gezonde, sociale en internationale marktplaats kunt runnen. En hoe je een organisatie met een sociaal DNA kunt beschermen tegen investeerders met een andere agenda.

In de media

Ask me anything over de platformeconomie | BNR Nieuwsradio

Airbnb wil dat de maximale verhuurtermijn van zestig dagen in Amsterdam in stand blijft. De Amsterdamse PvdA wil juist een verbod instellen op vakantieverhuur in de stad, bijvoorbeeld via platforms als Airbnb.

Welke impact hebben deelplatforms als Airbnb, Uber, Deliveroo en Helpling op de samenleving? Welke problemen duiken nog meer op? Maak je er zelf gebruik van? Wil je dat doen? Heb je er last van?

Ik mocht weer een uur lang als expert aanschuiven in de show, was weer erg tof om te doen!

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@deeleconomieinnederland.nl) of telefoon (06-50244596).

Na een bezoek aan Brussel en New York weer geland op Nederlandse bodem. In New York bezocht ik een congres over platform coöperaties, waar in ik in 3 dagen veel nieuwe inzichten heb verkregen die weer een hoop inzichten en food4thought hebben opgeleverd. De meeste talks zijn op video terug te zien. De talk van Juliet Schor (resultaten onderzoek naar een van de meest succesvolle platform coops Stocksy), het Breakout Panel – Next Labor: Designing Platform Cooperatives in a Worker-Centered Wayen de registratie van een public event ‘what happened to the future’ onderleiding van Douglas Rushkoff zijn zeker de moeite van het terugkijken waard. Ook zal ik mijn gedachten later nog in een blog delen.

Afgelopen week was er zowel in Den Haag als in de media weer de nodige aandacht voor de klusjeseconomie (arbeid via platformen) en mocht ik duiding geven in artikelen voor de NOS en Flexnieuws.nl. Ook deze week heb ik weer 5 artikelen voor je uitgezocht en van mijn duiding voorzien. Fijne week!

Platformeconomie top 5

Uber loses court appeal against drivers’ rights – BBC News

In veel landen is er veel discussie over de vraag: is iemand die via een platform werkt in de klusjeseconomie (de gig economy) nu een zelfstandig ondernemer of een werknemer. Want hoe zelfstandig ben je als je voor je inkomen afhankelijk bent van een platform, je het merk van het platform uitdraagt, de route en klantcontacten worden bepaald door het platform en je ook niet je eigen prijs kunt bepalen?

Onderdeel van deze discussie is ook de vraag om een hervorming (of heroverweging) van ons huidige stelsel met de vraag of sociale zekerheden niet moeten worden losgekoppeld van het dienstverband.

5 Interessante linkjes om te verkennen op dit vlak:

1. Afgelopen donderdag was er een rondetafel sessie in de 2e Kamer over de klusjeseconomie. Aanleiding is de stap die Deliveroo heeft gezet om hun koeriers te verplichten om ZZP’er te worden en om de betaling van een uurloon naar een stuksloon aan te passen. Via deze link kun je de hele sessie terugkijken én krijg je toegang tot een aantal interessante ‘position papers’ van verschillende stakeholders in deze discussie;
2. Ook de NOS besteedde afgelopen week aandacht aan deze discussie. In een duidelijke video (disclaimer: ik mocht op de achtergrond input leveren) wordt de klusjeseconomie en de belangrijkste vraagstukken aangesneden. In de begeleidende blog wordt de discussie ook vanuit diverse invalshoeken belicht;
3. In de VS heeft Uber 100 chauffeurs gedeactiveerd (in het artikel wordt het woord ‘ontslagen’ gebruikt, maar dat is juridisch niet juist, maar het komt wel op het zelfde neer) omdat zij alleen wilden rijden op momenten dat er een ‘surge pricing’ was. Op zo’n moment is de vraag naar Uber taxi’s hoger dan het aanbod en zet Uber een vermenigvuldiger in op de ritprijs om vraag omlaag en aanbod omhoog te krijgen. Deze chauffeurs weigerden ritjes aan te nemen buiten de ‘surge pricing’ periodes, wat tegen de ‘community guidelines’ van Uber is. De vraag die bij mij naar boven komt is: in hoeverre botsen de zelf opgezette community guidelines met de wet?;
4. Een tweet van Jeremias Prassl (zie ook deze video van een eerdere presentatie): “London Central Arbitration Cttee finds that @Deliveroo cyclists are not workers for purposes of union recognition b/c of substitution clause in contract. [NB – not same as Employment Tribunal; it’s a specialised collective labour law body]” Hieruit blijkt maar weer dat de discussie altijd ingewikkelder is dan je in eerste instantie denkt.
5. De video’s van het ‘Reshaping Work in the Platform Economy’ conference en dan in het bijzonder de presentaties van Jeremias Prassl en Benjamin Sachs.

In het geval van Uber (link in de titel van dit bericht) deed de rechter in de UK afgelopen week een duidelijke uitspraak: de chauffeurs die voor Uber rijden zijn werknemer van het bedrijf en hebben recht op alle voordelen die bij de werknemersstatus hoort.

Het is duidelijk dat deze discussie nog lang niet voorbij is….

Een nieuwe geldkraan voor Uber – NRC

Uber krijgt een nieuwe investering van 10 miljard dollar. Dat is het verhaal naar buiten. In werkelijkheid is het verhaal ‘iets’ genuanceerder. Uit het NRC stuk: “Maandag bevestigde Uber dat een investeringsfonds van het Japanse techconcern Softbank van plan is om 10 miljard dollar (8,6 miljard euro) in de Amerikaanse deelrittendienst te steken. Het gaat om een belang van zo’n 14 procent in Uber” > Er wordt dus 10 miljard betaald voor 14 procent van de aandelen. Tot zover een duidelijk verhaal.

In een artikel op TechCruch blijkt dat het verhaal gecompliceerd is: Softbank investeert 1 miljard in Uber en neemt voor 9 miljard aandelen van bestaande (vroege) investeerders over. “The group led by SoftBank and Dragoneer Investment Group is also expected to invest a much larger amount by buying up to $9 billion in Uber shares from employees and other shareholders, likely bringing its total ownership to at least 14% of the company. These shares are expected to be purchased at a lower valuation, that has still not been determined.”;

Wat valt er nu te zeggen over deze deal? (disclaimer, ik ben geen investeerder, maar probeer mijn gezonde verstand te gebruiken):

1. De netto investering is 1 miljard dollar;
2. De waardering van Uber staat nog ter discussie, maar zoals het er nu naar uit ziet niet hoger zijn dan de vorige ronde, wat gezien de discussies over het bedrijf niet heel verrassend is, maar naar aanloop van de beursgang in 2019 niet heel hoopgevend;
3. De deal is nog verre van zeker (lees ook de update onderaan het TechCrunch stuk);

En tja, 1 miljard klinkt als veel geld (en is het ook), maar als je in het NRC stuk leest dat het bedrijf 645 miljoen dollar verlies leed in het laatste kwartaal, dan staat dit bedrag in een heel ander perspectief. Concurrent Lyft haalde onlangs overigens ook 1 miljard op, alleen is dit bedrijf alleen in de VS actief en heeft het vorige week bekend gemaakt binnenkort ook in Canada live te gaan. Zij hebben dus een veel minder risicovolle strategie, zullen in hun markt in de VS waarschijnlijk al break even draaien en zullen met die 1 miljard het een stuk langer uit houden en gebruiken voor groei in plaats van het dweilen van een kraan die open staat.

To be continued….

Booking.com werkt mee aan tegengaan illegale verhuur Amsterdam | NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

“Hotelwebsite Booking.com heeft een overeenkomst gesloten met de gemeente Amsterdam om illegale verhuur van woningen tegen te gaan.” Mooie stap van de gemeente Amsterdam in de strijd om controle te kijken op shortstay verhuur via online platformen. De strategie om duidelijk te communiceren wie er wel en vooral ook wie er niet meewerkt zal vermoed ik wel invloed hebben gehad op het proces.

Het valt mij, ook tijdens het congres in New York, nog steeds op hoe weinig (maar dan ook echt héél weinig) er naar overheden wordt gekeken wanneer men praat over een ‘eerlijke’ platformeconomie. De overheid, nationaal en lokaal, heeft enorm veel invloed in het sturen van ontwikkelingen door belasting, beleid, wetgeving, subsidie en meer. Daarnaast werd er in New York terecht opgemerkt dat de overheid een van de grootste klanten is van bijna alle techbedrijven. Ook via die weg kan de nodige druk worden uitgeoefend. In de praktijk zie ik hier nog weinig van terecht komen. Dan is het natuurlijk makkelijk om te wijzen naar de overheid, maar ook andere stakeholders in de discussie zouden hier meer mee moeten doen en meer op moeten sturen.

The era of blind faith in big data must end | Cathy O’Neil – YouTube

Interessante TED talk van data scientist Cathy O’Neil. “Algorithms decide who gets a loan, who gets a job interview, who gets insurance and much more — but they don’t automatically make things fair.”

Al langer pleit ik voor meer transparantie (eventueel via een ’trusted 3rd party) in algoritmes. Dit omdat de gebruikers geen inzicht hebben in de variabelen die worden meegenomen. Nog te veel mensen zijn in mijn ogen naïef en denken dat een algoritme van bijvoorbeeld Uber zo is ingericht om een zo goed mogelijke automatische match te maken tussen vraag en aanbod. Dat zit er zeker in, maar intussen weten we echt wel dat er meer variabelen die in dienst staan van de aandeelhouders in algoritmes worden meegenomen. En dat is op zich natuurlijk ook geen rocket science. Bedrijven proberen hun klanten op alle mogelijke manieren te beïnvloeden om gedrag te sturen met als doel winstmaximalisatie. Ik was zelf eerder immers ook marketeer 😉 Dat is dus geen nieuws.

Wat ik van deze video heb geleerd, is dat een andere ‘error’ in algoritmes zit. Algoritmes worden immers veelal gevoed door historische data. Maar wie zegt dat deze data niet enorm biased zijn? Kijk deze video voor een paar duidelijke voorbeelden.

Aanstaande dinsdag geeft zij overigens een talk in Utrecht. Voor zover ik kon zien zijn er geen kaarten meer. Op de vraag van mij of de talk wordt opgenomen kreeg ik het antwoord dat zij dit niet wilde. Interessant voor iemand die pleit voor meer openheid 😉

Kickstarter onthult donatieplatform met abonnementsmodel voor makers | NU.nl

“Crowdfundwebsite Kickstarter heeft een nieuw platform onthuld. Met Drip betalen mensen maandelijks een bedrag om hun favoriete makers te ondersteunen.”

Waar crowdfunding voornamelijk geschikt is voor incidentele en project financiering, zijn er nog weinig goede tools op de markt om een constante stroom inkomsten uit een fanbase te halen. Dit terwijl dit erg interessant kan zijn voor individuen met een grote fanbase als vloggers, maar ook onderzoekers (die niet alleen wetenschappelijk publiceren ;-)).

Tot voor kort wat Patreon (al ruim 100mln in geïnvesteerd en een waardering van 450mln) de beste papieren. Afgelopen week maakte crowdfunding platform Kickstarter bekend ook een soortgelijke service uit te rollen. Hiermee gaat het platform verder dan alleen het ‘kickstarten’ van project en product financiering.

Waar ik vooral benieuwd naar ben is of zij dit als twee aparte diensten in de markt gaan zetten, of of zij ook combinaties gaan maken. Dat je een klassieke crowdfunding campagne kunt gebruiken om geld op te halen en spullen voor te verkopen, maar dat enthousiastelingen zich ook direct voor een lange termijn financieel aan jouw droom kunnen verbinden. Juist die combi vindt ik interessant en biedt een unieke propositie.

Daarnaast is het afwachten of dit ook in de Nederlandse cultuur gaat werken. Tot nu toe zijn er nog weinig interessante Nederlandse Patreon cases. Een obstakel is vermoed ik het ontbreken van de mogelijkheid voor betalen met IDEAL. Dat is toch echt iets wat voor het brede Nederlandse publiek onmisbaar is.

Onderzoek

Vision paper released: A cooperative vision for the collaborative economy | Cooperatives Europe

Cooperatives Europe heeft een ‘vision paper’ uitgegeven: ‘A cooperative vision for the collaborative economy.’ Ik was bij de presentatie in Brussel aanwezig. Interessant om te zien dat er de laatste tijd erg veel aandacht voor de platformeconomie is vanuit de coop hoek.

In de media

Pijlsnel op de pedalen voor jouw maaltijd, dat heeft ook een keerzijde | NOS

Naar aanleiding van de rondetafel bijeenkomst over arbeid via platformen in de kamer en de Deliveroo protesten heeft NOS een explainer video over ‘werken in de platformeconomie’ gemaakt en een begeleidende blog geschreven. Ik werd als expert en onderzoeker voor deze productie geïnterviewd.

Platformeconomie, interview Martijn Arets | Flexmarkt.nl

Voor Flexmarkt.nl mocht ik duiding geven in de discussie rondom de klusjeseconomie. Altijd fijn om wat ruimte te hebben om mijn verhaal te doen.

Eigen publicaties

Things Network: Global IoT van Nederlandse bodem | Trivento.nl

Voor Trivento schreef ik een artikel over The Things Network. Een waanzinnig project van Nederlandse bodem waarin met minimale middelen een wordt gewerkt aan een wereldwijd dekkend open source Internet of Things netwerk. De plannen om op te schalen met blockchain en dit te bekostigen via een ICO maken dit verhaal alleen maar nog interessanter.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@deeleconomieinnederland.nl) of telefoon (06-50244596).

In al het enthousiasme rondom het bekend maken van mijn nieuwe onderzoeken (en parttime aanstelling) bij de Universiteit Utrecht ben ik vorige week helemaal vergeten nog een belangrijke mijlpaal bekend te maken: de release van mijn nieuwe boek ‘Crowdfunding voor Dummies’. De afsluiting van een mooi schrijf- en denkproject met Koen van Vliet. Komende week ben ik in Brussel te vinden bij de bijeenkomst ‘A cooperative vision for the collaborative economy‘ en donderdag vlieg ik naar New York voor ‘The People’s Disruption: Platform Co-ops for Global Challenges‘. In één week een flinke kickstart aan kennis, netwerk en inzichten rondom platform coöperaties: een van de twee onderzoeken waar ik mij de komende 1,5 jaar mee bezig ga houden. Voor deze week heb ik weer 5 mooie stukken gevonden en voorzien van mijn duiding en gedachten. Mooie week!

Platformeconomie top 5

Uber, Lyft, take heart from fellow disrupters and gig responsibly

Bij discussies over nieuwe ontwikkelingen kan het geen kwaad om ook eens terug in de tijd te kijken. Omdat veel discussies niet voor het eerst worden gevoerd en je kunt leren van de fouten en successen van anderen.

Zo ook de discussie rondom arbeid via platformen. In dit stuk:

“Uber, Lyft and Deliveroo are not the first companies to threaten to upend the world of work. As long ago as the 1930s, employment agencies were the bad guys. They were stepping in as intermediaries between companies and workers. The result was a dizzying disruption of the traditional notion of a job for life: triangular employment relationships and temporary jobs. “

“My guys in France in the late 1960s, they were all under threat of getting beaten up by the unions, getting put in prison by the labour legislators,” says Jonas Prising, the chairman and chief executive of ManpowerGroup, one of the world’s biggest employment agencies. “What’s happening to Uber is what happened to our industry, but it’s happening at warp speed.”

“There is no great secret to how these companies came in from the cold. They compromised.”

Compromissen sluiten in combinatie van een ‘warp speed’ groei is de sleutel. Daarnaast zou het goed zijn als de platformen zich ook verenigen om gezamenlijk belangen te verdedigen met een gezamenlijk verhaal en wensenlijstje. Nu zijn het een paar platformen die, vaak vanuit het negatieve, de aandacht naar zich toe trekken, wat niet bevordelijk is voor een constructieve discussie.

Up & Go Is A Worker-Owned Alternative To On-Demand Home Cleaning Service – Fastcompany

Een app waar je een schoonmaker mee kunt boeken. Dat is op zich niet nieuw. Wel nieuw is het wanneer deze app niet als doelgroep schoonmakers, maar kleine schoonmaak coöperaties heeft en de ambitie heeft om zelf ook een coöperatie te worden in eigendom van de klanten (de schoonmaak coöperaties). In New York ga ik hopelijk de oprichters even spreken, maar alvast vooruitlopend een aantal gedachten:

• Het is interessant om te zien dat er in NY blijkbaar een ecosysteem van stakeholders is die gezamenlijk dit soort ideeën een boost kunnen geven: advies, funding en het bouwen zelf;
• Door te werken via dit platform houden de schoonmakers meer geld over: aan de ene kant vragen en krijgen zij een hoger uurloon en aan de andere kant is de commissie van het platform slechts 5% (tegen minimaal 20% bij andere platformen). Ik vraag mij wel af of de klanten ook echt wel extra voor ‘for good’ willen betalen. Op zich zorgt het verschil in commissie ook al voor een mooi voordeel;
• De bestaande cleaner coops zijn niet alleen slecht in tech (vandaar de behoefte aan een speler als Up&Go), maar ook in marketing: “These coops were basically spending up to $1,000 to secure a single repeat customer through fliers, and relying on referrals to grow.”. Hierbij groeit mijn vraag/twijfel of coops zelf moeten investeren in IT en Marketing, of de samenwerking met een externe partij toch niet ene betere keuze is. En we dan juist op zoek moeten naar hoe we zo’n externe partij duurzaam kunnen maken;
• Up&Go is nu nog geen coöperatie. Op mijn vraag wat de ambities zijn, kreeg ik terug: “Up & Go is in the process of being organized as a ‘second-level’ co-op, or a co-op of the worker co-ops that use Up & Go.”. Gevaar is natuurlijk wel dat dit mis gaat. Eerder zagen we dat ook bij Juno, een Uber concurrent die de chauffeurs mede-eigenaar wilde maken. Voordat dat zover was, werd de app al voor 200mln door een concurrent overgenomen. Met een berg rechtzaken als gevolg.

Het intappen op bestaande professionals, zeker wanneer deze zijn verenigd in een coöperatie, is voor ieder platform natuurlijk reuze interessant. Je hebt relatief weinig kosten om in één keer een aanzienlijk aantal mensen binnen te halen en je bent verzekerd van een zekere mate van professionaliteit.

Big data meets Big Brother as China moves to rate its citizens | WIRED UK

“The Chinese government plans to launch its Social Credit System in 2020. The aim? To judge the trustworthiness – or otherwise – of its 1.3 billion residents.”

De Chinese overheid is al een tijd bezig met experimenten rondom een rating en reputation systeem voor iedere inwoner van het land. Enerzijds doodeng: het systeem kan een ultiem middel worden om een volk te beheersen, te sturen en te onderdrukken. Dat is ook terug te lezen in het volgende fragment:

“Indeed, Sesame Credit is basically a big data gamified version of the Communist Party’s surveillance methods; the disquieting dang’an. The regime kept a dossier on every individual that tracked political and personal transgressions. A citizen’s dang’an followedthem for life, from schools to jobs. People started reporting on friends and even family members, raising suspicion and lowering social trust in China. The same thing will happen with digital dossiers. People will have an incentive to say to their friends and family, “Don’t post that. I don’t want you to hurt your score but I also don’t want you to hurt mine.”

Anderzijds zitten er ook heel interessante elementen aan: “For the majority of Chinese people, they have never had credit scores and so they can’t get credit. “Many people don’t own houses, cars or credit cards in China, so that kind of information isn’t available to measure,” explains Wen Quan, an influential blogger who writes about technology and finance. “The central bank has the financial data from 800 million people, but only 320 million have a traditional credit history.” According to the Chinese Ministry of Commerce, the annual economic loss caused by lack of credit information is more than 600 billion yuan (£68bn).”

Onder de streep blijf ik kritisch kijken naar deze ontwikkeling. Een stap in de goede richting zou kunnen zijn om transparantie in de algoritmen en databronnen te geven. En om zaken als ‘recht om vergeten te worden’ en het afschrijven van reputatie scores (zodat een fout niet je hele leven blijft achtervolgen) in te voeren. Omdat anders een scenario als in ‘The Circle‘ wel erg dichtbij komt.

Community Finance: Initiatieven van onderop vragen condities van bovenaf | Revue

In de nieuwsbrief van Ronald Kleverlaan komen regelmatig interessante berichten voorbij over community funding. Projecten waarbij de buurt zelf controle neemt over (onderdelen van) hun omgeving. In zijn laatste nieuwsbrief kwamen deze twee interessante projecten voorbij:

1. Community Development Trusts (CDT’s) zijn eigendom van en worden geleid door de lokale gemeenschap. Ze hebben tot doel de lokale gemeenschap duurzaam te versterken en richten zich daarbij op een breed scala van economische, sociale, culturele en ruimtelijke onderwerpen. Ze worden echter wel ondernemend (met business-case) gerund.
2. Op het eilandje Gigha zijn bewoners daarin nog een stap verder gegaan: zij hebben zich georganiseerd in de Isle of Gigha Heritage Trust en een groot deel van hun eiland voor 4 miljoen pond gekocht. Er ligt een businesscase onder om het geheel renderend te houden. Belangrijk daarin zijn economische activiteiten als het toerisme en de exploitatie van enkele windmolens.

En de rol van de overheid? Enerzijds is het interessant om te bekijken hoe de overheid meer de rol van facilitator in dit soort projecten kan nemen. Door het wegnemen van drempels en het faciliteren met kennis en expertise (wat ook wegnemen van drempels is). Overheid als platform dus. Aan de andere kant moet er ook gewaakt worden voor de balans en gelijkheid in de samenleving wanneer dit soort projecten mainstream gaan worden. Omdat je anders het risico loopt dat de welgestelden de controle en eigenaarschap over de omgeving overnemen en diegenen met minder tot geen middelen eenzaam achter blijven. En de bottom-up beweging de kloof tussen arm en rijk groter maakt.

TransferWise announces whopping $280M investment as early shareholders cash in  |  TechCrunch

Het gaat goed met Transferwise: een platform waar je internationaal geld kunt overmaken tegen een fractie van de kosten die een bank daarvoor zou rekenen. Deze week hebben zij 280 miljoen opgehaald tegen een waardering van 1.6 miljard. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik vijf jaar geleden bij de directeur van een grote Nederlandse bank aan tafel zat en hem over het bedrijf vertelde. Hij had weinig interesse, ondanks dat Richard Branson er toen al 100 miljoen in had gestoken en de oprichters ook aan de wieg hadden gestaan van Skype en PayPall.

Waar veel fintech startups de gevestigde orde nodig heeft om verder te komen, is Transferwise een van de weinigen die autonoom met een enorme snelheid een plek in de markt heeft veroverd. Knap gedaan.

Boek!

Crowdfunding voor Dummies door Martijn Arets, Koen van Vliet (Boek) – Managementboek.nl

Daar is hij dan: Crowdfunding voor Dummies. Voor iedereen die wil weten of crowdfunding voor zijn of haar project geschikt is, wat de voor- en nadelen zijn, welke afwegingen moeten worden gemaakt en hoe je uiteindelijk een succesvolle campagne runt.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of duiding nodig over de platformeconomie of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@deeleconomieinnederland.nl) of telefoon (06-50244596).

Een ‘special edition’ van deze nieuwsbrief om een mooie nieuwtje te delen.

In 2012 startte ik mijn expeditie in de platformeconomie. Gestart vanuit de overtuiging dat de opkomst van de platformeconomie de komende 10 jaar iedere sector zal beïnvloeden, hield ik mij bezig met het verkennen en duiden van het landschap, het analyseren van de dilemma’s en het doorgronden van toekomstscenario’s. Hierbij was de hoofdvraag van de expeditie altijd: “Wat moet er gebeuren om de platformeconomie haar maximale potentie te laten bereiken op een manier waarbij alle betrokken stakeholders er de juiste waarde uit halen?”

Sinds 2012 interviewde en sprak ik in 13 landen ruim 400 ondernemers en experts rondom deze ontwikkeling, bezocht ik tientallen bijeenkomsten in de rol van spreker of onderzoeker en publiceerde ik honderden video’s, artikelen, blogs en nieuwsbrieven met mijn duiding en gedachten. Met deze unieke kennis, naam en netwerk op zak adviseer ik inmiddels menig lokale en nationale overheidsinstantie, corporate en nonprofit en wordt ik 2 tot 3 keer per maand in de media aangehaald als expert.

Tweesprong

Hoewel ik intussen durf te zeggen dat mijn expertise uniek is, weet ik ook dat ik nog lang niet antwoord op al mijn vragen heb. Nu had ik er voor kunnen kiezen om mijn kennis en een investering van 5 jaar van mijn tijd en energie te kapitaliseren door organisaties te gaan adviseren hoe de transitie naar een platform model te kunnen maken. Financieel interessant, maar om juist nu uit het verkennen van een razend interessante ontwikkeling te stappen leek mij geen goed idee.

Prangende platform vragen

Wanneer je kijkt naar de grootste uitdagingen voor de platformeconomie, wanneer het gaat om het bereiken van de maximale potentie op een manier waarop alle directe en indirecte stakeholders er de juiste waarde uit halen, dan zijn er twee vragen die er uit springen:

1. Hoewel de platformen die we nu kennen ‘empowerment’ van het individu faciliteren, ligt het eigenaarschap en de governance van het platform bij een kleine groep aandeelhouders. Het vooropstellen van het aandeelhoudersbelang, in combinatie met de afhankelijkheid van haar gebruikers, kan ongewenste (maatschappelijke) effecten met zich meebrengen. Kan dit ook anders?
2. Waar in het begin veel aandacht ging naar het technische aspect van (de impact van) platformen, gaat de discussie nu steeds meer naar de kansen maar ook bedreigingen door platformen voor onze samenleving. Platformen verlagen drempels en bieden hiermee mensen kansen op onderwijs, werk, hulp en sociaal contact. De grote vraag is alleen of platformen de kansen op werk, inkomen en zingeving nu ook echt vergroten.

Dit zijn belangrijke vragen die bijdragen aan een duurzaam en inclusief platform model. Vragen die tot nu toe nog onbeantwoord bleven.

De diepte in

Hoewel ik de eerste 5 jaar van de expeditie met veel partijen en individuen heb samengewerkt, was het wel een redelijke ‘solo’ expeditie. Daar komt nu verandering in. Met gepaste trots kondig ik de tweede fase van mijn expeditie in de platform economie aan: de verdieping. Per direct start ik voor 18 maanden parttime bij de Universiteit Utrecht binnen het ‘Copernicus Institute of Sustainable Development’ om mij te bemoeien met twee onderzoeken die ingaan op de hierboven gestelde vragen.

Één onderzoek zal zich richten op de kansen en obstakels van platform-coöperaties en zal een verkenning zijn van platform modellen met gedeeld eigenaarschap en governance. In de Verenigde Staten komt het steeds vaker voor dat de gebruikers van platformen zich middels een coöperatie verenigen en gezamenlijk investeren in een eigen app om een lokaal alternatief te bieden aan de grote platform monopolies. Een bekend voorbeeld is Green Taxi uit Denver: 800 chauffeurs legden ieder 2.000 dollar in om een eigen app te ontwikkelen, waarmee ze momenteel over een marktaandeel van 34% beschikken. Dit is een onderwerp waar ik mij al langer mee bemoei. Afgelopen jaar bezocht ik al platform coöperatie congressen in Londen en New York (volgende week ga ik weer), maar nu heb ik de kans om full focus mij op dit onderwerp te storten.

Het tweede onderzoek gaat zich met de titel ‘Platformsamenleving: nieuwe kansen voor inclusiviteit’ richten op de mate waarin verschillende platformen nieuwe kansen scheppen voor de samenleving. Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen op de effecten van platformen op de economische en sociale positie van jongeren, en de beleidsopties en -instrumenten om de inclusiviteit van platformen te vergroten. In dit onderzoek richt ik mij op deelplatformen, arbeidsplatformen en kennisplatformen.

Beide onderzoeken doe ik onder de leiding van -en in samenwerking met- Koen Frenken, hoogleraar innovatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. De samenwerking gaat al heel wat jaren terug, we schreven onder andere samen een stuk over deeleconomie in The Guardian, en nu hebben we een kans gecreëerd om echt samen te gaan werken.

De andere helft

Met 3 dagen in de week voor de universiteit blijven er tot 2 dagen over voor andere zaken. Deze schaarste in tijd dwingt dan ook weer tot focus en keuzes. En dat is prettig. In deze dagen zal ik blijven schrijven aan de boeken ‘De Platformrevolutie’ en ‘Wavemakers’ en zal ik mijn kennis en visie blijven delen als spreker op (internationale) congressen en bijeenkomsten. Ook zal ik als adviseur en sparringspartner rondom ontwikkelingen in de platformeconomie voor overheid, corporates en startups actief blijven. Daarnaast zal ik uiteraard doorgaan met het delen van mijn inzichten via de video interviews op mijn YouTube kanaal (intussen staan er bijna 400 online), mijn wekelijkse nieuwsbrief en vanuit mijn expertrol in de media.

Dank!

Deze mooie stap is ook een goed moment om een aantal mensen te bedanken die de eerste 5 jaar van de expeditie hebben mogelijk gemaakt. Zonder hun hulp was ik nooit op dit punt gekomen waar ik deze stap had kunnen zetten. Seats2Meet, Schuiteman Accountants, MKB Servicedesk, stichting DOEN en alle Crowd Expedition stagiaires en vrijwilligers (Dave, Claartje, Kelly, Roel, Rosanne, Gino, Eva en Jurgen). En natuurlijk alle ruim 300 crowdfunding supporters van de 4 crowdfunding campagnes rondom mijn expedities. Voor het eerste onderzoek bedank ik het “Strategisch Thema Instituties voor een Open Samenleving van de Universiteit Utrecht” en bij onderzoek 2 de “NWO Nationale Wetenschapsagenda”. Ook bedank ik natuurlijk Koen Frenken voor het gunnen van deze kans. En bovenal mijn familie en in het bijzonder Jannette die mij de afgelopen 5 jaar heeft gesteund. Dank!