Wat is nu het merk Europa? 40under40; een terugblik

Eerder deze maand was ik als een van de deelnemers betrokken bij 40under40. Een initiatief van Europa Nova en Friends of Europe waarbij ‘40 Young Potential European Leaders under 40’ eerder deze maand in Berlijn bijeen kwamen. Een bijzonder interessante en inspirerende groep politici, ondernemers, topmanagers en andersdenkenden. Mensen die volgens de organisatie horen tot een netwerk van de nieuwe generatie Europese leiders. Een stempel die eerst wat onwennig voelde, maar ook hier heb ik uiteindelijk mijn plek in gevonden.

Mijn eerste editie was in Berlijn en kort samengevat: indrukwekkend. Het is de organisatie gelukt om een groep inspirerende en diverse individuen bijeen te brengen die elkaar op verschillende vlakken aanvullen en versterken. Een gemiste kans is de opzet van de sessies, waarbij we in een traditionele carré opstelling zaten waar ieder op zijn beurt moest wachten om te mogen spreken. Dan merk je al snel dat iedereen zich meer bezighoud met het voorbereiden van zijn of haar spreektijd dan met het versterken van de meningen en verhalen van anderen. Dat versterken en aanvullen vond in mijn geval dus vooral buiten de sessies plaats. De organisatie had een heel programma buiten de sessies georganiseerd, dus dat is zeker goed gekomen. Zo heb ik in een kleine vier dagen tijd een eerste kijkje mogen nemen in de Europese keuken en heb ik enorm leuke en interessante mensen mogen leren kennen. Echt een geweldige ervaring.

En dan over Europa.
Europa. Een vertrouwd woord dat zo dichtbij klinkt, maar tegelijkertijd ook zo ver weg. Wat is Europa. Wat is haar toegevoegde waarde. What’s in it for me? Welke verantwoordelijkheden geven we uit handen. Welke niet? Wat is de visie van Europa. Wie is haar leider? En welke rol is er voor Europa in de toekomst van de wereld economie weggelegd? Ja, er is crisis. Maar moeten we dan nu niet juist stoppen met wachten en nu eens echt in actie komen? Want het is duidelijk dat de wereld niet meer om ‘ons’ Europeanen draait. Europa zal opnieuw een plek in de wereld economie moeten gaan vinden. En verdienen. Maar hoe en waar, dat is nog lang niet duidelijk.

Terugkijkend op mijn tijd in Berlijn is één van de belangrijkste problemen (lees: uitdagingen) van Europa: het mérk Europa. Het belangrijkste gevolg: gebrek aan vertrouwen. Veel discussies binnen Europa leiden hier naar terug. Kijk naar het gebakkelei rondom de Europese begroting. Wanneer inwoners en lokale leiders het vertrouwen hebben dat het geld goed wordt besteed, het rendement optimaal is en iedere Euro die zij in Europa investeren meerwaarde voor iedereen oplevert en iedereen gelijk wordt behandeld dan is er geen discussie meer of de begroting 100 of 500 miljard euro per jaar is. Want dan is het geld goed besteed.

Het merk Europa mist een duidelijke boodschap. Een duidelijke belofte. Een identiteit. Wat is nu concreet de meerwaarde van Europa? Wat is de visie. Waar gaan we naar toe? Waar kan ík als burger trots op zijn? Wat is onze gezamenlijke identiteit. Hoe kan ik hier mijn bijdrage aan leveren? En wie zijn de leiders die ik kan vertrouwen en kan volgen?

We moeten van een Europa welke intern aan het navelstaren en ruziën is naar een Europa als één stem naar buiten treedt. Gebruik makend van elkaars kracht en elkaars culturen respecterend. Want dat maakt ons uniek. Het wordt tijd dat de ego’s aan de kant worden geschoven en Europa haar communicatie op orde brengt. Het vertrouwen in Europa is in 8 jaar tijd van 51% naar 30% gedaald. Dat alleen al lijkt mij een duidelijke aanleiding tot actie. Wie de bal op moet pakken? Geen idee. Al lijkt het mij wel een interessante uitdaging hier eens een frisse wind doorheen te laten waaien. En wat heilige huisjes te laten wankelen. Wat dat betreft was het heerlijk om met mijn frisse blik tegen de uitdagingen waar we met Europa tegenaan lopen te mogen kijken, maar ook om de kansen te ontdekken die er liggen. Want die liggen er absoluut!

In juni 2013 komt de hele groep nog een keer bijeen. In Athene deze keer. Deze editie gaan we ook echt concreet met elkaar aan de slag. Om ze hopelijk een begin te maken aan een beter Europa. Of om minstens wat mensen wakker te schudden en te inspireren. Daarnaast is het doel van dit initiatief om een netwerk op te bouwen van Europa’s toekomstige leiders, een lijst waaraan ieder jaar 40 nieuwe namen worden toegevoegd. Om zo langzaam het verschil te gaan maken. Een stap tegelijk. Maar hopelijk wel met een beetje tempo. Want dat het tijd is voor verandering hoef ik je hopelijk niet meer duidelijk te maken. Dus: niet lullen maar poetsen! Ik doe binnenkort een eerste voorzet. En wat doe jij?